Page 52 - De Jaren 70 - ABC van het materiaal

Citaten uit briefwisseling Martien de Voigt en Maria van Elk (2013)

Er volgen een aantal contacten van mijn vrouw Ann en mij en met Maria. Te beginnen
in juli 2012 met een bezoek aan het van Abbe Museum om het werk Vergroting↔Verkleining te
bekijken en de behandeling door de museum staf te bespreken.
Tegen het eind van dat jaar ontmoeten we haar in het Stedelijk Museum Schiedam waar haar werk
Lose One’s Balance (1986) na een schenking van haar getoond werd.

Zij schrijft me daarop het volgende:
“Wat vind je ervan om gezamenlijk een boekje te maken over de ‘fysische basis’ van een aantal
van mijn werken, zoals Vergroting↔Verkleining, Twee rechte lijnen waarvan er een altijd krom is,
Topologische symmetrie en Lose one’s balance. Ik ben bang dat dat aspect in mijn werk anders
totaal verloren gaat omdat kunstdeskundigen daar niet nieuwsgierig naar zijn. ”
Ik schreef haar terug dat de topologie meer op het vlak ligt van de wiskunde dan op dat van de
natuurkunde. Daarop gaat Maria aan de gang om haar archief verder te ordenen.

Zij schrijft me dan het volgende:
“Ik zal proberen ze op te schrijven. In de eerste plaats heb ik een ontwikkeling doorgemaakt van
werken naar voorbeeld (figuratief) naar concreet, het materiaal zelf en alle spannende dingen die
daarin verborgen zijn. Dat loopt parallel met de eigen ontwikkeling als mens, van imitatie (naar
voorbeeld) naar zelfstandigheid. Zelfstandigheid geeft vrijheid om ontdekkingen te doen. ”

Ik antwoord als volgt:
“Thuis heb ik onmiddellijk mijn samenvatting van de gesprekken met Ann doorgenomen en het
resultaat gaat hierbij. Net als jij Maria kan dat niet wachten en ik ben benieuwd wat ik van je mag
verwachten over je ontwikkeling. Ik heb getracht het meest essentiële eruit te peuren en dit zo
compact mogelijk op te schrijven. Daarbij vind ik het van belang dat ieder kernwoord een diepe
betekenis krijgt en iedere zin moet een of meer kernwoorden bevatten. Dat is wat ik van mezelf eis,
want het gaat om jouw essentie! ! ! ! !”

Hier volgt die samenvatting:
Maria van Elk onderzoekt het gebied waar beelden als details opgesloten liggen in het
materiaal; en als zodanig ondergeschikt en onbelangrijk zijn.
Maar zodra de details verschuiven en onderwerp worden, ontstaat een nieuwe beeldende
zelfstandigheid.
Men ziet wat men niet heeft gezien (Hardheidsgraad van potlood)
Haar werk is concreet met soms uitvergrootte tegenstellingen.

De asymmetrische symmetrie wordt benadrukt in haar topologische werken.
Een rechte lijn op een gekromd oppervlak wordt krom en recht, zoals Twee rechte lijnen
waarvan er een altijd krom is. Een getekende vorm krijgt in relatie tot het materiaal een
andere vorm dan getekend.
Oorzaak en gevolg zijn omkeerbaar zoals uit Vergroting↔Verkleining voortkomt.
Het binnenste wordt buiten en het buitenste wordt binnen in de Binnenstebuiten Gekeerde
Cirkels.
Bij de getekende tijd en de gestolde zichtbare beweging wordt de gecondenseerde handeling
zichtbaar en vervaagt het verschil tussen denken en doen, zoals 5 Minuten tekenen.

48