Page 21 - Vloeren AZU

Verworven voor het Rijksmuseum met steun van het Knecht-Drenth Fonds/

Oliepasteltekeningen op Japans papier | 1986 | 45½ x 45½ cm

Rijksmuseum en het Berth & Lammie Fonds
23349_Kerstkaart_Maria v Elk_Vouwvormen.indd 1
Collectie: Rijksmuseum Amsterdam

foto's: Evert De Cock

14-12-2020 14:20
GEOMETRISCHE VOUWVORMEN | 1986

Kijken

De regisseur

Het gedrag van kleuren is wonderbaarlijk. Soms zijn het maar kleine ingrepen in een materiaal die een vorm van kleur
onweerstaanbaar tot flonkeren brengen. Ik kreeg van Maria van Elk een aantal Geometrische vouwvormen uit 1986
onder ogen. Het waren witte vellen buigzaam papier, ongeveer 45 cm in het vierkant. Dat papier heeft Maria een aantal
malen gevouwen. Dat kon met de hand op een tafel - als het ware direct onder haar ogen. Het vouwen ging voorzichtig.
Het papier was gevoelig. Er begon een frêle vormgeving te ontstaan, een symmetrisch patroon van vouwlijnen,
verfijnd als de plooien van een waaier en ook zo vederlicht. Maar ook dit: in de hoekige intervallen tussen de scherpe
vouwlijnen zien we het papier licht opbollen. Het oppervlak wordt oneven. De vlakjes die ontstonden waren onvoorzien:
eerst werd een vel papier dicht, dan weer open gevouwen. Zo kwam te midden van vouwlijnen een zeshoek te
voorschijn, compact en geheimzinnig van vorm, die de kunstenaar een ongemeen rode kleur heeft gegeven. De straling
van dat heldere rood is een gevolg van de scherpe vormgeving: de scherpte van de gevouwen randen maakt tegelijk
het rood ook scherper. Het is gemaakt met oliepastel, het oppervlak daarvan is bros. Dat gruizige rood lijkt precies te
passen binnen de straffe rand die het samenvat.
Er is in deze mooie vouwvormen een bijzondere relatie tussen vorm en kleur. Bijvoorbeeld: een wijde driehoek is een
vorm met meer ruimte dan een nauwe zeshoek. Rood is compact en fonkelt als diamant. Groen is een ruimere kleur. Ik
denk aan gras. Een staande ruitvorm is statig. Daarin past het blauwe kobalt dat een donkere en trage kleur is.
Zo naar kleuren kijken, dromerig en ernstig tegelijk, verlost en bevrijdt onze waarneming. Dat komt doordat, als van
klank, de geheimen van kleur onmetelijk zijn.

Rudi Fuchs in De Groene Amsterdammer
17 december 2020

19